TCVN 13977:2024 xác định hàm lượng formaldehyt phát tán từ màng sơn và vecni

Trong cuộc sống hiện đại, sơn và vecni không chỉ mang lại vẻ đẹp cho các công trình, đồ nội thất mà còn đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ bề mặt vật liệu. Tuy nhiên, cùng với công dụng đó, một vấn đề sức khỏe đáng quan tâm là sự phát tán của formaldehyt – một hóa chất dễ bay hơi có thể gây kích ứng đường hô hấp, mắt và da, thậm chí có khả năng ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe. Do đó, việc kiểm soát lượng formaldehyt từ sản phẩm sơn, vecni trở nên cần thiết, không chỉ cho người tiêu dùng mà còn cho các nhà sản xuất trong việc đảm bảo chất lượng và an toàn.

Trước đây, Việt Nam chưa có một tiêu chuẩn quốc gia thống nhất để đo lượng formaldehyt phát tán từ màng sơn. Điều này dẫn đến khó khăn trong việc kiểm soát chất lượng sản phẩm, so sánh kết quả giữa các phòng thí nghiệm và bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng. Nhằm khắc phục vấn đề này, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành TCVN 13977:2024, cung cấp phương pháp chuẩn để xác định lượng formaldehyt phát tán từ màng sơn và vecni. Tiêu chuẩn này giúp đồng bộ quy trình kiểm nghiệm, tạo cơ sở khoa học cho quản lý chất lượng sản phẩm và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

TCVN 13977:2024 được xây dựng dựa trên tham khảo các tiêu chuẩn quốc tế và điều chỉnh phù hợp với điều kiện thực tiễn tại Việt Nam. Tiêu chuẩn áp dụng cho các loại sơn và vecni nói chung, bao gồm sơn nội thất, sơn công nghiệp, sơn trang trí hay lớp phủ bảo vệ. Mục tiêu chính là đánh giá lượng formaldehyt phát tán sau khi sơn đã được thi công và ổn định, từ đó phân loại sản phẩm theo mức độ an toàn cho sức khỏe người sử dụng.

Kiểm soát lượng formaldehyt từ sản phẩm sơn, vecni theo tiêu chuẩn là điều cần thiết giúp bảo vệ sức khỏe. Ảnh minh họa

^{Phương pháp thử trong tiêu chuẩn được thiết kế nhằm mô phỏng điều kiện thực tế mà người tiêu dùng tiếp xúc với sơn. Quá trình thử nghiệm giúp xác định chính xác lượng formaldehyt phát tán từ bề mặt sơn hoặc vecni, từ đó cung cấp thông tin quan trọng cho các nhà sản xuất điều chỉnh công thức, giảm thiểu nguy cơ cho người dùng. Tiêu chuẩn cũng hướng dẫn cách chuẩn bị mẫu thử, xử lý và báo cáo kết quả theo cách dễ hiểu, minh bạch, đảm bảo kết quả thử nghiệm đáng tin cậy và có thể so sánh giữa các phòng thí nghiệm.}

^{Việc đánh giá mức độ phát tán formaldehyt từ màng sơn được chia thành ba cấp: cấp 1, cấp 2 và cấp 3, dựa trên lượng formaldehyt mà màng sơn thải ra trong quá trình thử nghiệm. Để đo lượng formaldehyt này, tiêu chuẩn quy định sử dụng bình hút ẩm bằng thủy tinh. Trong bình sẽ đặt một đĩa chứa nước, và nước này có nhiệm vụ hấp thụ formaldehyt phát tán ra từ màng sơn trong vòng 24 giờ. Sau đó, lượng formaldehyt hòa tan trong nước chính là cơ sở để tính mức phát tán của sơn.}

^{Nồng độ formaldehyt trong nước được xác định bằng một trong hai phương pháp: Phương pháp đo phổ hấp thụ phân tử (màu sắc – cường độ hấp thụ ánh sáng), hoặc phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC). Trong suốt quá trình thử, môi trường thử nghiệm (nhiệt độ, điều kiện ổn định) phải tuân theo tiêu chuẩn TCVN 5668, tuy nhiên độ ẩm bên trong bình hút ẩm không được quy định bắt buộc.}

^{Khi kết thúc thời gian thử, nước trong đĩa hấp thụ được gọi là dung dịch thử. Dung dịch này phải được khuấy đều rồi chuyển sang một bình thủy tinh sạch có nắp đậy. Nếu chưa đo ngay, dung dịch phải được bảo quản ở nhiệt độ từ 0 °C đến 50 °C và thời gian bảo quản không quá 30 giờ. Việc đo nồng độ formaldehyt trong dung dịch cũng được thực hiện bằng hai phương pháp nêu trên (phổ hấp thụ phân tử hoặc HPLC). Cuối cùng, hàm lượng formaldehyt phát tán từ màng sơn được tính từ giá trị trung bình của hai lần đo, và kết quả được làm tròn đến hai chữ số thập phân theo quy định của tiêu chuẩn làm tròn số.}

^{Việc áp dụng TCVN 13977:2024 mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Với các nhà sản xuất, tiêu chuẩn giúp họ kiểm soát và nâng cao chất lượng sản phẩm, tối ưu công thức sơn, lựa chọn nguyên liệu và quy trình sản xuất để hạn chế sự phát tán formaldehyt. Đối với phòng thí nghiệm, tiêu chuẩn cung cấp hướng dẫn rõ ràng về quy trình thử nghiệm và báo cáo kết quả, đảm bảo độ tin cậy và tính đồng bộ giữa các đơn vị. Với cơ quan quản lý và tiêu chuẩn, TCVN 13977:2024 là cơ sở khoa học để thiết lập quy định về an toàn hóa chất trong sơn, vecni và thực hiện giám sát thị trường hiệu quả.}

^{Người tiêu dùng cũng hưởng lợi trực tiếp từ việc áp dụng tiêu chuẩn này. Khi sản phẩm sơn và vecni được kiểm nghiệm theo TCVN 13977:2024, họ có thể nhận biết mức độ an toàn của sản phẩm và lựa chọn những sản phẩm phù hợp, đặc biệt là trong những không gian nhạy cảm như phòng trẻ em, phòng ngủ hay các trường học. Điều này góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về an toàn hóa chất và bảo vệ sức khỏe lâu dài.}

^{Sự ra đời của TCVN 13977:2024 cũng đánh dấu bước tiến quan trọng trong ngành sơn và vecni tại Việt Nam. Tiêu chuẩn này không chỉ tạo ra một phương pháp thử thống nhất, mà còn thúc đẩy việc sản xuất và kiểm tra sản phẩm theo hướng an toàn hơn, thân thiện với người sử dụng. Để phát huy tối đa hiệu quả của tiêu chuẩn, các nhà sản xuất cần đầu tư trang thiết bị, đào tạo nhân sự và thực hiện thử nghiệm đúng quy trình. Phòng thí nghiệm cần đảm bảo năng lực và công nhận chất lượng thử nghiệm, trong khi cơ quan quản lý nên thúc đẩy việc áp dụng tiêu chuẩn trong các sản phẩm thương mại, đặc biệt là sơn nội thất.}

^{Việc áp dụng tiêu chuẩn này không chỉ nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, tạo niềm tin cho người tiêu dùng và thúc đẩy ngành sơn Việt Nam phát triển theo hướng an toàn và bền vững. Đây là bước tiến cần thiết trong nỗ lực xây dựng môi trường sống lành mạnh, an toàn và hiện đại.}

An Dương